مجری طرح کلان: دکتر مهران زند
نیاز و اهداف کشوری
اولویت ها
برنامه ها
پروژه ها
گزارشات نهایی
بر اساس گزارش سازمان هواشناسی کشور در فاصله سالهای 1389 تا شهریور 1399 حدود 6/73 از کشور بر اساس شاخص استانداره شده بارش-تبخیر و تعرق (SPEI)،در گیر خشکسالی خفیف تا بسیار شدید بوده است. از این مقدار 3/31 درصد مربوط به خشکسالی شدید تا بسیار شدید بوده است.
کشور ایران از جمله مناطقی در جهان است که هم دمای هوا (به خصوص مقادیر فرین آن) و هم مقدار بارش در آن بسیار بی نظم است و به همین دلیل برنامه ریزی برای انجام فعالیت های کشاورزی در آن آسان نیست. در سال زراعی 1400-1399 خسارت خشکسالی به بخش کشاورزی حدود ۶۷ هزار میلیارد تومان برآورد شده است .بر اساس آخرین گزارش ها و ارزیابی های کلی از ۱۱.۲ میلیون هکتار اراضی کشاورزی در ۳۰ استان کشور، ۴۳ درصد از خسارت ۶۷ هزار میلیارد تومانی مربوط به افت تولیدات بخش زراعی، ۲۶ درصد کاهش تولیدات باغی، ۱۳ درصد افت تولیدات آبزی پروری و محصولات دام و طیور، ۱۱ درصد کاهش تولید علوفه مراتع، چهار درصد خسارت در زمینه زیرساخت های انتقال آب، استخرهای آب، لوله گذاری ها، قنوات و چشمه سارها و ۳ درصد نیز مربوط به تامین آب و علوفه مورد استفاده دام عشایر بوده است(سیدمحمد موسوی، مدیرکل دفتر مدیریت بحران و کاهش مخاطرات بخش کشاورزی، وزارت جهاد کشاورزی، خبرگزاری جمهوری اسلامی، ششم تیرماه 1400).
اهداف اجرائی:
- استقرار و توسعه سامانه های برآورد میزان خسارت های ناشی از خشکسالی کشاورزی بر بخش های زراعت دیم و آبی، باغات دیم و آبی ، دام و آبزیان، مراتع و جنگلها
- استقرار و توسعه سامانههای تعیین میزان آسیب پذیری ناشی از خشکسالی برای بخش کشاورزی و منابع طبیعی در مناطق مختلف اقلیمی کشور
- توسعه سامانههای ارزیابی خطرپذیری، پیش آگاهی و اطلاع رسانی بهنگام خشکسالی کشاورزی و منابع طبیعی
- پیاده سازی برنامه جامع مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی و منابع طبیعی برای مناطق مختلف اقلیمی کشور
-تدوین و پیاده سازی برنامه مدیریت سازگاری با شرایط خشکسالی و کم آبی در بخش کشاورزی و منابع طبیعی برای مناطق مختلف اقلیمی کشور
سیاست های اجرائی:
- جايگزين كردن سيستم اعلام خشكسالي کشاورزی و منابع طبیعی از وضعيت منطقهاي به سيستمي كه هر كشاورز بهطور فردي مورد توجه قرار گیرد. ارایه حداقل 20 دستورالعمل فنی برای کاهش خسارات و افزایش کمی و کیفی محصولات مختلف کشاورزی.
-آموزش و ترغیب ذینفعان بخش کشاورزی به سازگاری با دیدگاه های خود اتکایی در زمینه مدیریت خشکسالی کشاورزی و منابع طبیعی. ارایه حداقل 30 نشریه ترویجی به منظور مشارکت کشاورزان در چرخه مواجهه هوشمندانه با خشکسالی.
-با اعمال مدیریت ریسک خشکسالی کشاورزی، کاهش خسارات و افزایش کمی محصولات مختلف کشاورزی در زمان وقوع خشکسالی کشاورزی میسر خواهد شد. تعیین نرخ افزایش کمی محصولات مختلف کشاورزی برای مناطق گوناگون جغرافیایی کشور ازطریق مدلسازی آماری امکان پذیر خواهد شد. ارایه حداقل 50 نشریه فنی به منظور ترغیب کشاورزان به سازگاری با آثار خشکسالی و کم آبی.