دلایل متعددی مانند پیشینه‌ی استفاده از گیاهان دارویی، افزایش تقاضای جهانی در‌خصوص استفاده از این گیاهان در درمان بیماری‌ها به‌دلیل تغییر نگرش مردم نسبت به داروهای شیمیایی، نیاز مبرم صنایع داروسازی به مواد اولیه، عوارض جانبی و ناخواسته ناشی از مصرف داروهای شیمیایی و ناتوانی در تولید پاره‌ای از داروهای حیاتی به شکل شیمیایی و هم‌چنین، اهمیت روزافزون مواد مؤثره‌ی گیاهان دارویی در صنایع غذایی، آرایشی و بهداشتی سبب شده که توجه جهانی به این دسته از گیاهان در زمینه‌های گوناگون از جمله تولید و مصرف تشدید شود. خوش‌بختانه در سال‌های اخیر، تلاش‌های فراوانی برای شناخت همه جانبه گیاهان دارویی از نظر تنوع و پراکنش گیاهان در ایران، شرایط بوم‌شناسی، استفاده‌های دارویی، استخراج و شناسایی مواد مؤثره‌، کشت و اهلی‌کردن، اصلاح گونه‌های مهم، بررسی شیوه‌های نوین در افزایش عملکرد مواد مؤثره و مطالعه اثرات دارویی آن‌ها انجام شده و نتایج جالب توجهی نیز، به‌دست آمده است. همزمان کشت گیاهان دارویی در کشور توسعه پیدا کرده و کشاورزان بتدریج در حال آشنا شدن با روشهای کاشت، داشت و برداشت و عملیات پس از برداشت این گیاهان هستند. صنایع تبدیلی نیز در حال شکل گیری است و باید به موازات توسعه کشت، به صورت همه جانبه توسعه یابد.

نتايج حاصل از تحقيقات انجام شده مي‌تواند در بهره‌برداري صحيح گياهان دارویی بومی از عرصه‌هاي طبيعي، بررسي امكان توليد انبوه آن‌ها (كشت در مزرعه) و افزايش مقدار مواد مؤثره با استفاده از شیوه‌های متداول و نوين و استفاده از ارقام اصلاح شده، استخراج و فرآوري مواد مؤثره، توليد داروهايي با منشأ گياهي، برگزاري دوره‌هاي آموزشي و ترویجی در زمينه‌هاي مرتبط، ايجاد اشتغال و نيز امكان صدور فراورده‌هاي گياهي، مورد استفاده قرار گيرد. از مهم‌ترین دستاوردهای تحقیقاتی می‌توان به جمع‌آوری، شناسایی و معرفی گیاهان دارویی ایران، كشت و اهلي‌كردن و بررسی بوم‌شناختی گیاهان دارویی و محصولات فرعی، استخراج و شناسایی مواد مؤثره این گیاهان، بررسي اثرات بهره‌برداري در ادامه حيات و زاد‌آوري گياهان مولد محصولات فرعي جنگل و مرتع، طراحي كارگاه‌هاي فرآوري گياهان دارويي و پايلوت اسانس‌گيري، تشکيل بانک‌ژن با جمع‌آوري بذرهاي گياهان دارويي از سراسر كشور، تدوین استاندارد برای بذر و نهاده های تکثیری، گیاه، اسانس، عرقیات و سایر فراورده های گیاهان دارویی و همچنین بررسی برخی اثرات بیولوژیک این گیاهان و فراورده های آنها اشاره کرد. علاوه بر مواردي كه به‌ صورت كلان در بالا مطرح شد يافته‌هاي زيادي از تحقيقات روي گياهان استراتژيك كشور مثل گل محمدي، آويشن، باريجه، بومادران، مرزه، آلوئه‌ورا و غيره وجود دارد كه قابل ارایه به صنايع و بخش اجرایی کشور مي‌باشد.

این طرح کلان با هدف جمع بندی کلیه نتایج تحقیقات انجام شده و استخراج نیازهای تحقیقاتی پیش رو و همچنین اجرایی کردن نتایج تحقیقات توسط تولیدکنندگان، توسعه کشت گیاهان دارویی در کشور با ارقام اصلاح شده، توسعه صنایع تبدیلی و فراوری گیاهان دارویی، توسعه اشتغالزایی و تولید ثروت از گیاهان دارویی، استاندارد کردن فراورده های تولیدی و همچنین انجام تحقیقات تکمیلی مورد نیاز کشور تهیه شده است.

اهداف اجرائی

1- حفظ ذخایر ژنتیکی گیاهان دارویی در طبیعت با کاهش سطح برداشت

2- تکیه بر مزیت نسبی و رقابتی گیاهان دارویی بومی و انحصاری با الگوبرداری از طبیعت، شناخت پتانسیل‌ها و تنوع آنها در رویشگاههای مختلف و اهلی‌کردن گیاهان اولویت‌دار

3- توسعه سطح زیر کشت گیاهان دارویی با ارقام اصلاح شده و پرمحصول

4- توسعه کاشت گیاهان دارویی چندساله در دیمزارها در راستای کاهش فرسایش خاک و استفاده بهینه از آب سبز

4- توسعه صنایع تبدیلی و فراوری گیاهان دارویی با رویکرد بالابردن ارزش افزوده

5- استانداردسازی گیاهان دارویی و فراورده های آنها در راستای افزایش کیفیت آنها و توسعه صادرات

6- افزایش سهم کشور در تجارت جهانی گیاهان دارویی

سیاست های اجرائی

1- انجام تحقیقات لازم برای تولید دانش فنی مورد نیاز کشت و صنعت های گیاهان دارویی

2- انتقال دانش فنی از طریق آموزش و ترویج یافته های تحقیقاتی

3- تولید بذر و اندام تکثیری به اندازه کافی برای توسعه سطح زیرکشت

4- حمایت از تولیدکنندگان گیاهان دارویی برای توسعه کشت گیاهان دارویی به صورت مکانیزه و ارگانیک توسط معاونت‌های اجرایی وزارت جهاد کشاورزی

5- حمایت از ایجاد و توسعه صنایع فراوری گیاهان دارویی